مدت زمان مطالعه : ۵ دقیقه

 

اکثر افرادی که دچار سندروم پای بی قرار هستند با علائمی مثل احساس درد شدید در پا به خصوص در هنگام شب و در خواب، احساس بی اعصاب شدن پا، احساس سوزش در پا یا سوزن سوزن شدن به پزشک مراجعه می کنند.

این افراد از تکان های بیش از حد پاها در خواب یا نشستن به مدت زیاد شاکی هستند. این گرفتگی و حرکت دائم پاها خواب شیرین رو برای افراد عذاب آور کرده. اونها مدام احساس میکنن که باید پاهاشون رو ماساژ بدن، فشار بدن یا راه برن . اگر شما یا اطرافیانتون دچار این مشکل هستید این مقاله اطلاعات خوبی در مورد این مشکل و روش های درمانش در اختیارتون میذاره.

سندروم پای بی قرار چیست؟

سندرم پاهای بی قرار (RLS) یه بیماری شایعه که غالباً یا تشخیص داده نمیشه یا تشخیص نادرسته و مدیریت و روند درمان اون ضعیفه . این اختلال در داراز مدت با احساس ناراحتی در عمق پاها در حال استراحت ایجاد میشه که فرد رو مجبور به حرکت می کنه. علائم در شب بدتر میشه و این اختلال در خواب بیشتر شایعه.

سندروم پای بیقرار در ۷ تا ۱۱ درصد از جمعیت کشورهای غربی رخ میده و بسیاری از این افراد علائم اذیت کننده ای رو تجربه می کنند. افرادی که دچار این مشکل هستن تنها راه متوقف کردن درد را در درگیرشدن با پا یا حرکت دادن اون میبینن.

انواع سندروم پای بی قرار

این مشکل در دو نوع اولیه و ثانویه در افراد شایع هست. سندروم پای بی قرار اولیه معمولا علت بروزش مشخص نیست اما در دو سوم افراد بصورت ژنتیکی رخ میده و ممکنه از کودکی این مشکل وجود داشته باشه و تا آخر عمر ادامه پیدا کنه.

همچنین سندروم پای بی قرار ثانویه که ژنتیکی نیست و کاملا ناگهانی در افراد به وجود میاد و  ممکنه به تعدادی از بیماری ها از جمله کمبود آهن ،دیابت، بارداری و نارسایی کلیه و شاید نوروپاتی ربط داشته باشه.

هرچند علت دقیق سندروم پای بی قرار مشخص نیست اما به نظر میرسه به اختلال در انتقال عصبی دوپامین ربط داشته باشه. دوپامین یک پیام رسان مهم مغزه که در تنظیم حرکات بدن تاثیر داره.بعضی داروها مثل داروهای ضد افسردگی بر عملکرد دوپامین تاثیر میذارن.

نشانه ها(علائم) ابتلا به سندروم پای بی قرار چیست؟

همونطور که اشاره شد از نشانه های سندروم پای بی قرار احساس گرفتگی در پا هست که واضح ترین علامت اون تمایل به حرکت دادن شدید پا هست.

از علائم دیگه ای که در بیماران مشاهده میشه که بروز اونها در عصر یا شب بیشتر هست میشه به احساس ناخوشایند و غیرمعمول در عمق پا (مثل درد، خارش، گزگز، نبض زدن…) اشاره کرد . این وضعیت همچنین میتونه در مناطق دیگر مثل بازوها ، قفسه سینه یا سر اتفاق بیفته. این افراد معمولا به دلیل اینکه خواب مناسب ندارن معمولا بی انرژی، خسته، افسرده و گاها همراه با ضعف در سیستم ایمنی و سایر ضعف های جسمانی هستند.

۱۳ عامل موثر در به وجود آمدن سندروم پای بی قرار

همونطور که گفتیم علت این بیماری به طور دقیق مشخص نیست. در برخی از موارد این یک بیماری ژنتیکیه و از والدین به فرزندان منتقل میشه. در۹۲٪ بیماران مبتلا به RLS یکی از بستگان درجه یک با این اختلال مواجه هستند و این افراد عموما قبل از ۴۵ سالگی به این اختلال دچار میشن.

اما در مطالعات نقش یک سری عوامل و مشکلات پزشکی ثابت شده که ارتباط تنگاتنگی با بروز این مشکل دارن از جمله :

• مقادیر کم آهن در بدن (کمبود آهن).
• اورمیا (اختلال در عملکرد کلیه که نشانه نارسایی کلیه هست).
• کم کاری تیروئید.
• افسردگی
• فیبرومیالژیا
• بیماری پارکینسون.
• بیماری کلیوی
• دیابت
• روماتیسم مفصلی
• نوروپاتی محیطی
• بارداری
• دیالیز
• داروها همچنین میتونن به در پیشرفت این اختلال تاثیرگذار باشن. چنین داروهای شناخته شده ای شامل داروهای ضد افسردگی ، داروهای آلرژی و داروهای ضد تهوع هست. کافئین ، نیکوتین و الکل هم میتونن علائم رو بدتر کنن.

چرا سندروم پای بی قرار در بارداری بیشتر شایع است؟

تقریباً یک سوم زنان باردار به بیماری سندرم پای بی قرار (RLS) مبتلا هستند. بسیاری از این افراد از قبل دچار این مشکل بوده اند و در دوران بارداری تشدید شده اما خود بارداری نیز میتونه باعث بروز این اختلال باشه.

افرادی که سندرم پای بی قرار دارن ، این مشکل رو به عنوان احساس خارش ، کشش ، سوزش ، توصیف می کنند که اصرار زیادی برای حرکت دادن پاها دارن. هنگامی که افرادا پاهای خودشون رو حرکت میدن ، احساس اغلب فروکش می کنه. این جملات از زبان زنان باردار گفته می شود که :

• تمایل به حرکت دادن پاها دارند و گاهی اوقات با احساس ناراحتی در پاها همراهه.
• در هنگام استراحت درد بیشتری دارند.
• در هنگام شب درد تشدید میشه.
• با فعالیت یا حرکت تسکین می پیدا میکنه.

سندروم پای بی قرار یکی از مهمترین دلایل اختلال خواب در دوران بارداریه (پس از نیاز به دفع ادرار و ناراحتی موضعی). این عارضه میتونه خوابیدن و همچنین کیفیت خواب رو تحت تأثیر قرار بده. کیفیت پایین خواب ممکنه منجر به خواب آلودگی در روز و عملکرد ضعیف در روز و اختلالات خلقی بشه.

معمولاً با پیشرفت بارداری شدت اون افزایش پیدا میکنه و حدود هفته ۳۰-۳۶ بارداری به اوج خودش میرسه. برای اکثر خانمها این مشکل تا حد زیادی پس از زایمان برطرف میشه.

همونطور که گفتیم علت دقیق بروز این عارضه مشخص نیست اما زنان باید از عواملی که ممکنه باعث تشدید RSL بشه از جمله خواب ناکافی ، خواب نامنظم ، کافئین و نیکوتین اجتناب کنند.

برخی از داروها ، از جمله داروهای ضد هیستامین آرام بخش ، و برخی از داروهایی که برای درمان حالت تهوع و استفراغ بارداری استفاده میشن (به عنوان مثال ، داکسی لامین و متوکلوپرامید) ممکنه بروز این اختلال رو تشدید کنن.

یوگا ، ماساژ و جوراب زنانه فشرده سازی پا نیز ممکنه مفید باشده. زنان باید از نظر کمبود آهن بررسی بشن و در صورت لزوم مکمل آهن تجویز بشه.

درمان سندروم پای بی قرار

سندروم پای بی قرار روش های درمان مختلفی داره.از اونجایی که این مشکل روی زندگی بیمار به ویژه خواب اونها تاثیر میذاره ممکنه زندگی اونها رو با مشکل رو به رو کنه. پس درمان اون بسیار اهمیت داره.

سندرم پاهای بی قرار خفیف که با یک بیماری زمینه ای در ارتباط نیست ، فقط با چند تغییر در سبک زندگی قابل کنترله. اگر علائم شدیدتر باشه ، ممکنه به دارو نیاز باشه.

سندرم پاهای بی قرار که ناشی از یک بیماری زمینه ایه ، اغلب با روش هایی قابل درمانه. به عنوان مثال ، کم خونی فقر آهن با مصرف مکمل های آهن قابل درمانه.

اگر سندروم پای بی قرار با بارداری همراه باشه ، معمولاً ظرف ۴ هفته پس از تولد خود به خود از بین میره.

تغییر سبک زندگی : کمی تغییر در سبک زندگی ممکنه برای کاهش علائم سندرم پاهای بی قرار کافی باشه. به عنوان مثال

• از مصرف محرک هایی مثل کافئین، الکل و … در هنگام شب خودداری کنید.
• مصرف سیگار را ترک کنید.
• ورزش منظم روزانه داشته باشید(از ورزش در هنگام خواب یا نزدیک به خواب خودداری کنید)
• عادت خواب خود را بهبود دهید.ساعت خواب منظم داشته باشید. از خوردن کافئین قبل از خواب پرهیز کنید.
• از داروهایی که علائم رو تحریک می کنند و یا باعث تشدید اونها میشن با مشورت پزشک اجتناب کنید.

در طی گذارندن یک دوره سندرم پاهای بی قرار ، اقدامات زیر ممکنه به تسکین علائم شما کمک کنه:

پاها را ماساژ دهید.

در پایان روز حمام گرم بگیرید.

استفاده از کمپرس گرم یا سرد بر روی عضلات پا.

انجام فعالیتهایی که ذهن شما را منحرف می کنه ، مثل خوندن کتاب یا تماشای تلویزیون.

تمرینات آرامشی مثل یوگا یا تای چی.

راه رفتن و کشش.

چه داروهایی برای درمان سندروم پای بی قرار مناسب است؟

آگونیست های دوپامین:  اگه علائم مکرر سندرم پای بی قرار رو تجربه می کنید ، ممکنه آگونیست های دوپامین توصیه بشه .این داروها با افزایش سطح دوپامین که اغلب در پی این اختلال کم شده ، کار می کنن.

آگونیست های دوپامین که ممکنه توصیه بشن عبارتند از:

روپینیرول

پرامی پکسول

داروی موضعی روتیگوتین

این داروها می تونن گاهاً خواب آور باشن ، بنابراین باید هنگام رانندگی یا استفاده از ابزار یا ماشین آلات محتاط باشید. سایر عوارض جانبی احتمالی می تواند شامل حالت تهوع ، سرگیجه و سردرد باشد.

اگر هنگام مصرف یک آگونیست دوپامین حالت تهوع داشته باشید ، ممکنه به شما دارو داده بشه تا در این مورد کمک کند (داروی ضد قارچ).

اختلال کنترل تکانه (ICD) یک عارضه جانبی کمتر شایع است که گاهی اوقات با آگونیست های دوپامین همراهه. افراد مبتلا به ICD قادر به مقاومت در برابر انجام کارهای آسیب زننده برای خود یا دیگران نیستند.

باید ها و نباید های ورزشی در مواجهه با سندروم پای بی قرار

 حداقل سه روز در هفته ورزش کنید.

خیلی نزدیک به زمان خواب ورزش نکنید. از ورزش سه تا چهار ساعت قبل از خواب خودداری کنید.

از انجام ورزش های با شدت بالا و زیاد خودداری کنید.

به ورزش های کم تأثیر و کم شدت پایبند باشید.

حرکت اسکات ملایم را امتحان کنید.

دو هفته یکبار ماساژ انجام دهید.

کشش پا را امتحان کنید.

تمرینی را پیدا کنید که برای شما اثربخش است.

معرفی تمرین های ورزشی برای درمان سندروم پای بی قرار

در اینجا قصد داریم سه تمرین ورزشی که برای بهبود این اختلال کمک کننده هست رو معرفی کنیم.

تمرین شماره ۱ :

روی شکم دراز بکشید و بازوها رو روی زمین قرار بدید، دست ها را کمی جلوتر از شانه ها قرار بدید. باسن رو منقبض کنید ، ناف رو به ستون فقرات بکشید و سر و سینه را از قسمت کششی ستون فقرات به سمت بالا از زمین بلند کنید. به آرامی پایین بیایید و پایین بیایید. دم برای بلند کردن ، بازدم برای پایین آوردن. پاها و باسن ها رو همیشه روی زمین نگه دارید . این کار رو شش بار تکرار کنید.

تمرین شماره ۲ :

روی زمین نشسته، پای چپ رو صاف قرار بدید و پای راست رو به طرف پهلو جمع کنید(مثل عکس). به جلو خم بشید و پشت پا رو به مدت ۶ ثانیه نگه دارید. جای پاها رو عوض کنید.

تمرین شماره ۳:

روی زمین بنشینید و پاها رو صاف کنید. خم بشید و سر خودتون رو به زانو برسونید و مچ پا رو ۶ ثانیه نگه دارید.

تمرین شماره ۴:

به پشت بخوابید و زانوها رو خم کنید. باسن را به سمت بالا ببرید و دست ها را زیر خود مشت کنید و به زمین فشار دهید. ۳ ثانیه به همین حالت بمانید و سپس کمر را به زمین فشار دهید.

اگر شما هم سندروم پای بی قرار رو تجربه کردید ، میتونید در قسمت نظرات از تجربیاتتون بگید و سوالاتتون رو بپرسید.

اگر قصد دارید برای درمان این اختلال اقدام کنید میتونید برای ویزیت به مطب من مراجعه کنید.

رزرو وقت با دکتر پریسا